Udzielanie urlopu wypoczynkowego pracownikowi młodocianemu

1) Zatrudniamy pracownika młodocianego od 1 września 2020 r. w ramach umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego (uczy się w I klasie szkoły branżowej i nie został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy na podstawie art. 15f specustawy). Z dniem 28 stycznia 2021 r. umowa ta zostanie rozwiązana za porozumieniem stron. W okresie ferii zimowych udzieliliśmy mu zaliczkowo 6 dni urlopu wypoczynkowego. Czy jesteśmy zobowiązani wypłacić młodocianemu ekwiwalent za pozostałą część niewykorzystanego urlopu?

Zgodnie z art. 205 K.p., młodociany nabywa prawo do pierwszego urlopu z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy, w wymiarze 12 dni roboczych. Z upływem kolejnych 6 miesięcy (łącznie po roku pracy) młodociany uzyskuje prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych. Oba te urlopy podlegają sumowaniu i z upływem pierwszego roku nauki zawodu młodociany ma prawo do łącznie 38 dni roboczych urlopu wypoczynkowego (12 dni + 26 dni), chyba że wcześniej wykorzysta cały lub część urlopu w wymiarze 12 dni.

Prawo do kolejnego urlopu, w wymiarze 26 dni, pracownik młodociany uzyskuje z dniem 1 stycznia każdego roku, o ile tego dnia pozostaje w zatrudnieniu. Przy czym w roku kalendarzowym, w którym pracownik młodociany kończy 18 lat, ma prawo do urlopu w wymiarze 20 dni roboczych, jeżeli prawo do urlopu uzyskał przed ukończeniem 18 lat (art. 205 § 2 K.p.).

Pierwszy urlop młodocianego jest urlopem nabywanym z dołu, po przepracowaniu wymaganego okresu.

Upływ wymaganego okresu (tu: 6 miesięcy zatrudnienia) jest warunkiem nabycia przez młodocianego prawa do pierwszego urlopu, podobnie jak ma to miejsce w przypadku tzw. urlopu cząstkowego dla pracownika dorosłego lub pierwszego urlopu dodatkowego dla pracownika niepełnosprawnego.

Pracownikowi młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu wypoczynkowego w okresie ferii szkolnych. Jeśli nie nabył do niego prawa, pracodawca może, na jego wniosek, udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych zaliczkowo (tak jak w omawianej sytuacji). Zaliczkowe udzielenie urlopu na poczet przyszłych uprawnień urlopowych nie oznacza jednak, że pracownik nabył te uprawnienia przed upływem wymaganego okresu. Możliwość skorzystania przez młodocianego z urlopu zaliczkowego jest przywilejem, mającym na celu zapewnienie młodocianemu wypoczynku w okresie ferii szkolnych w sytuacji, gdy nie nabył on jeszcze prawa do urlopu. Nie pociąga jednak za sobą wcześniejszego nabycia prawa do pozostałej (nieobjętej urlopem zaliczkowym) części pierwszego urlopu w wymiarze 12 dni.

2) Zatrudniamy uczniów na pełny etat na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Pracują przez 3 dni w tygodniu, po 8 lub 6 godzin. W jaki sposób rozliczać udzielane im urlopy wypoczynkowe, jeżeli pozostałe dni tygodnia są dla nich dniami nauki?

Urlop wypoczynkowy dla pracownika młodocianego udzielany jest na dni robocze (art. 205 § 1 K.p.). Dni, w których młodociany pobiera naukę, nie są brane pod uwagę przy udzielaniu urlopu, co potwierdziło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w stanowisku z dnia 9 lipca 2014 r., w którym resort pracy wskazał, że "(...) urlopy wypoczynkowe udzielane są na dni pracy pracownika, natomiast okres wnioskowanego przez młodocianego urlopu bezpłatnego obejmuje także dni kalendarzowe. (...)"

Na powyższe nie ma wpływu regulacja, zgodnie z którą do czasu pracy młodocianego wlicza się czas nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych, bez względu na to, czy odbywa się ona w godzinach pracy (art. 202 § 3 K.p.). Przywołana regulacja znajduje bowiem zastosowanie tylko dla potrzeb rozliczania czasu pracy młodocianego, a nie przy udzielaniu urlopu wypoczynkowego. W zakresie udzielania wspomnianego urlopu należy kierować się art. 205 K.p., który w § 5 odsyła - w zakresie nieunormowanym w tym przepisie - do ogólnych zasad udzielania pracownikom urlopu wypoczynkowego. Urlop wypoczynkowy udzielany jest więc na dni robocze, zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop (art. 154² K.p.). Przy udzielaniu urlopu jeden jego dzień odpowiada 8 godzinom pracy lub innej liczbie godzin, jeżeli pracownika obowiązują odrębne dobowe normy czasu pracy. Należy zasygnalizować, że w rozpatrywanej sytuacji przy przeliczaniu wymiaru urlopu na godziny pracodawca powinien stosować normy czasu pracy obowiązujące młodocianych, tj. 8 godzin w przypadku młodocianego w wieku powyżej 16 lat lub 6 godzin w przypadku młodocianego poniżej 16 lat (art. 202 § 1 i 2 K.p.).