Wzory druków i umów | | | Przepisy prawne | | | Interpretacje urzędowe | | | Kalkulatory | | | Wskaźniki i stawki | | | Terminy | | | Orzecznictwo dla firm | | | Baza pytań | | | WideoPomocniki |
eWYDANIE on-line | | | Aplikacja GOFIN NEWS | | | Tarcza Antykryzysowa | | | Przewodnik VAT | | | Przewodnik Księgowego | | | Przewodnik Kadrowego | | | Indeks Księgowań FIRMA |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Samochód osobowy w firmie - sprzedaż samochodu zaliczonego do środków trwałych1. Ujęcie w księgach rachunkowych sprzedaży firmowego samochodu osobowegoW świetle definicji zawartej w pkt 3.11 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe" (KSR nr 11) rozchód środka trwałego to wszelkie czynności faktyczne i prawne skutkujące zaprzestaniem ujmowania środka trwałego w księgach rachunkowych jednostki, w tym w szczególności na skutek sprzedaży, nieodpłatnego przekazania, przekazania na podstawie umowy leasingu finansowego, likwidacji, przekazania w formie aportu, zamiany, przekwalifikowania do nieruchomości inwestycyjnych, wymiany w okresie gwarancji. Z chwilą rozchodu danego obiektu (tu: samochodu osobowego) następuje zakończenie jego amortyzacji, wyłączenie z ewidencji środków trwałych i kasacja numeru inwentarzowego. W przypadku sprzedaży środka trwałego zaprzestanie jego ujmowana w ewidencji następuje pod datą sprzedaży (por. pkt 9.1 i 9.3 KSR nr 11). Przychody i koszty związane ze zbyciem środków trwałych kwalifikuje się - na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b) ustawy o rachunkowości - do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych, jako przychody i koszty pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki.
W momencie zbycia samochodu osobowego zaliczanego do środków trwałych jednostka zaprzestaje ujmowania go w księgach rachunkowych, co oznacza wyksięgowanie z ewidencji bilansowej jego wartości początkowej oraz dotychczasowego umorzenia. Jeżeli jednostka sprzedała samochód osobowy, który nie był zamortyzowany w całości, to niezamortyzowaną jego wartość odnosi w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.
Jednostka zaprzestaje dokonywania odpisów amortyzacyjnych od samochodu zaliczonego do środków trwałych od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło jego przeznaczenie do sprzedaży (por. pkt 8.34 KSR nr 11). Tym samym ostatni odpis amortyzacyjny powinien być dokonany za miesiąc, w którym środek trwały został sprzedany. 2. Ustalenie wyniku z tytułu rozchodu środka trwałego i jego prezentacja w rachunku zysków i stratW księgach rachunkowych wykazuje się odrębnie przychody i koszty związane ze sprzedażą środka trwałego. Z kolei w rachunku zysków i strat prezentuje się wynik z tytułu rozchodu środka trwałego. Wynik ten, tj. zysk lub stratę, ustala się w postaci różnicy między przychodami uzyskanymi z tytułu rozchodu środków trwałych a poniesionymi kosztami. Jeśli więc przychód z tytułu sprzedaży środka trwałego był większy od kosztów z tym związanych, to jednostka przedstawi zysk z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych. W sytuacji jednak gdy koszty związane ze sprzedażą środka trwałego przewyższyły przychód uzyskany z tytułu rozchodu, jednostka w rachunku zysków i strat zaprezentuje stratę z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych. Podobnie reguluje tę kwestię pkt 9.2 KSR nr 11, według którego wartość księgowa netto rozchodowanego środka trwałego, z wyłączeniem przekwalifikowania, wniesienia w formie aportu oraz wymiany w okresie gwarancji, obciąża bieżący wynik finansowy i stanowi element wyniku z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych. W rachunku zysków i strat sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości, w pozycji "Zysk/strata z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych" (pozycja G.I/H.I - wariant kalkulacyjny i pozycja D.I/E.I - wariant porównawczy) wykazuje się różnicę między przychodami z tytułu rozchodu (w tym z tytułu sprzedaży, likwidacji, nieodpłatnego przekazania, darowizny) środków trwałych, w tym w budowie, a ich wartością księgową netto powiększoną o koszty związane z rozchodem. 3. Rozliczenie sprzedaży samochodu osobowego na przykładzie liczbowymSprzedaż samochodu osobowego stanowiącego środek trwały jednostki oraz jego wyksięgowanie z ewidencji bilansowej przedstawia poniższy przykład liczbowy. Przykład I. Założenia:
II. Dekretacja:
III. Księgowania: Uwaga: W rachunku zysków i strat sporządzanym w wariancie porównawczym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości jednostka wykaże w pozycji D.I. "Zysk z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych" nadwyżkę przychodów ze sprzedaży samochodu osobowego (saldo Ma konta 76-0) nad kosztami związanymi z tą sprzedażą (saldo Wn konta 76-1) w kwocie: 29.000 zł - 22.632 zł = 6.368 zł. 4. Skutki sprzedaży samochodu osobowego w świetle przepisów ustaw o podatku dochodowym
W świetle regulacji obowiązujących od 1 stycznia 2019 r., w przypadku samochodów osobowych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od wartości początkowej samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej kwotę: 150.000 zł, a w przypadku samochodu będącego pojazdem elektrycznym kwotę: 225.000 zł (por. art. 23 ust. 1 pkt 4 updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 4 updop). Z treści art. 24 ust. 2a updof wynika, że dochodem albo stratą w ramach działalności gospodarczej z odpłatnego zbycia nabytego uprzednio samochodu osobowego będącego środkiem trwałym jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia tego samochodu a jego wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w części nieprzekraczającej odpowiednio kwot, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 4 updof, po pomniejszeniu tej wartości o sumę odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia tego samochodu zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Z kolei według art. 16 ust. 5i updop, kosztem uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia nabytego uprzednio samochodu osobowego będącego środkiem trwałym są wydatki na jego nabycie, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, w części nieprzekraczającej odpowiednio kwot, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 4 updop, po pomniejszeniu tych wydatków o sumę odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia tego samochodu zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Z przedstawionych przepisów wynika, że podatnicy sprzedający samochody osobowe (zaliczone do środków trwałych) i wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych od 1 stycznia 2019 r. muszą uwzględnić, w odniesieniu do droższych samochodów, regulacje wyłączające z kosztów podatkowych część odpisów amortyzacyjnych. Dla podatnika kosztem uzyskania przychodów przy sprzedaży samochodu osobowego będzie więc różnica między wydatkiem na jego nabycie (nie wyższym jednak niż kwota odpowiedniego limitu, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 4 updop, tj. 150.000 zł albo 225.000 zł, w zależności od rodzaju samochodu osobowego) a sumą odpisów amortyzacyjnych zaliczonych uprzednio przez podatnika do kosztów uzyskania przychodów. Należy przy tym podkreślić, że limit ten nie dotyczy leasingodawców, wynajmujących, wydzierżawiających, których przedmiotem działalności jest oddawanie samochodów w odpłatne używanie na podstawie umowy leasingu, najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze (por. art. 24 ust. 2a i ust. 2b updof oraz art. 16 ust. 5j updop). Sposób ustalenia niezamortyzowanej wartości samochodu osobowego niebędącego pojazdem elektrycznym, o wartości początkowej wyższej niż 150.000 zł, wprowadzonego do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych po 1 stycznia 2019 r. - w przypadku jego sprzedaży - dla celów podatkowych i bilansowych przedstawia poniższy przykład liczbowy.
W księgach rachunkowych niezamortyzowaną wartość środka trwałego, który został sprzedany odnosi się w całości w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Chcąc wyodrębnić w księgach wyłącznie dla celów podatkowych część niezamortyzowanej wartości podlegającą limitowaniu według przedstawionych wyżej przepisów można w ewidencji analitycznej do konta 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne" wyodrębnić część stanowiącą koszty uzyskania przychodów oraz część niezamortyzowanej wartości, która według przepisów podatkowych nie stanowi kosztów uzyskania przychodów. Do konta 76-1 można wyszczególnić następujące konta analityczne:
Innym rozwiązaniem może być ujęcie niezamortyzowanej wartości ustalonej dla celów podatkowych w ewidencji pozabilansowej. Jednostka może również ustalać wartość kosztów i przychodów dla celów podatkowych poza ewidencją księgową (tj. statystycznie), np. prowadząc w tym celu zestawienia w programie Excel. Uwaga: W przypadku gdy wydatki na nabycie samochodu osobowego nie przekraczają kwoty 150.000 zł (225.000 zł w przypadku samochodu elektrycznego), przepisy art. 16 ust. 5i updop oraz art. 24 ust. 2a updof nie znajdą w praktyce zastosowania. Tak wynika z Objaśnień podatkowych z 9 kwietnia 2020 r., pt. "Wykorzystywanie samochodu osobowego w prowadzonej działalności - zmiany w podatkach dochodowy od 2019 roku".
Sprzedając samochód osobowy będący środkiem trwałym, który został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych do końca 2018 r., podatnik nie musi stosować limitu 150.000 zł (lub 225.000 w przypadku samochodu będącego pojazdem elektrycznym). Oznacza to, że do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć całą niezamortyzowaną wartość początkową samochodu. Tak wynika z analizy przepisu przejściowego zawartego w art. 9 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2159). Stanowi on, że przepisy art. 24 ust. 2a updof i art. 16 ust. 5i updop stosuje się do samochodów osobowych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych po 31 grudnia 2018 r. 5. Korekta VAT naliczonego w związku ze sprzedażą samochodu osobowegoObecnie podatnicy VAT mogą generalnie odliczać 50% VAT naliczonego od zakupu samochodu osobowego. Pełne odliczenie VAT możliwe jest po spełnieniu dodatkowych warunków określonych w ustawie o VAT (m.in. prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu, potwierdzającej, że samochód jest używany wyłącznie do celów związanych z działalnością gospodarczą). W przypadku gdy podatnik dokonuje sprzedaży samochodu, od zakupu którego odliczenie VAT było limitowane, to może odzyskać część nieodliczonego VAT od zakupu, jeśli sprzedaż następuje w tzw. okresie korekty wynikającej z art. 90b ustawy o VAT. W świetle tego przepisu okres korekty wynosi: a) 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nabyto (dokonano importu lub oddano do używania) samochód - jeśli wartość początkowa samochodu przekracza 15.000 zł, b) 12 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto (dokonano importu lub oddano do używania) samochód - jeśli wartość początkowa samochodu nie przekracza 15.000 zł. Kwotę VAT naliczonego odzyskaną, w wyniku korekty na podstawie art. 90b ustawy o VAT, odnosi się w księgach rachunkowych na stronę Ma konta 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne", w korespondencji ze stroną Wn konta 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie". Przykład I. Założenia:
II. Dekretacja:
III. Księgowania:
![]() Klasyfikacja agregatu prądotwórczego do odpowiedniego rodzaju KŚT i ustalenie stawki amortyzacyjnej
![]() Zobowiązania wobec budżetu z tytułu środków pozostających na wydzielonym rachunku dochodów jednostki oświatowej
![]() Artykuły powiązane tematycznie:
Jak rozliczyć sprzedaż firmowego samochodu wcześniej wykorzystywanego do celów prywatnych?
Przegląd Podatku Dochodowego nr 22 (526) z dnia 20.11.2020
Samochód osobowy w firmie - zakup dodatkowego wyposażenia
Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 15 (519) z dnia 1.08.2020
Sprzedaż samochodu osobowego
Przegląd Podatku Dochodowego nr 16 (520) z dnia 20.08.2020
Samochód osobowy w firmie - rozliczenie zakupu samochodu o wartości powyżej 150.000 zł
Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 18 (522) z dnia 20.09.2020
Przykłady wypełniania druków - protokół fizycznej likwidacji środka trwałego
Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 11 (515) z dnia 1.06.2020
|
![]() |
lub zamów go: | |
![]() |
dzwoniąc pod numer infolinii: 800 162 732 |
![]() |
wysyłając faks na numer: 95 720 85 60 |
![]() |
wysyłając e-mail |
|