Dofinansowanie z PFRON do wynagrodzeń pracownika niepełnosprawnego w wieku emerytalnym i pracownika pobierającego rentę

1) Zatrudniamy pracownika legitymującego się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. W styczniu br. osiągnie on wiek emerytalny, przy czym wniosek o ustalenie prawa do emerytury zamierza złożyć w połowie tego roku. Czy w związku z tym możemy nadal korzystać w PFRON z dofinansowania do jego wynagrodzenia?

Tak. Miesięczne dofinansowanie przysługuje na osoby niepełnosprawne z tytułu zatrudnienia, ujęte w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, którą prowadzi PFRON, wykorzystując numer PESEL oraz przekazywane drogą elektroniczną lub pisemną do PFRON informacje (INF-D-P). W art. 26a ust. 1a¹ ustawy o rehabilitacji wymieniono okoliczności, w których dofinansowanie nie przysługuje. Jedna z nich dotyczy pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury. Jeśli więc pracownikowi niepełnosprawnemu w stopniu lekkim lub umiarkowanym ZUS (lub inny organ emerytalny) ustali prawo do emerytury, to pracodawca nie ma prawa do dofinansowania do wynagrodzenia tego pracownika.

W świetle powyższego, do czasu ustalenia przez ZUS prawa do emerytury na pracownika z pytania, pracodawca ma prawo pobierać z PFRON dofinansowanie. Bez znaczenia pozostaje fakt osiągnięcia przez niego w styczniu 2021 r. wieku emerytalnego, tj. co najmniej 60 lat - kobieta i co najmniej 65 lat - mężczyzna.

2) Czy w sytuacji opisanej w pytaniu 1, po ustaleniu prawa do emerytury, dofinansowanie nadal by przysługiwało gdyby pracownik zawiesił pobieranie tego świadczenia?

Nie. Jeżeli pracownik z pytania będzie miał ustalone prawo do emerytury przez ZUS, to pracodawcy nie przysługuje z PFRON dofinansowanie do jego wynagrodzenia, także gdy wypłata świadczenia emerytalnego zostanie zawieszona.

3) Od 14 grudnia 2020 r. spółka z o.o. zatrudniła na cały etat pracownika z ustalonym prawem do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Czy orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o częściowej niezdolności do pracy umożliwia nam skorzystanie z prawa do dofinansowania do wynagrodzenia tego pracownika? Jeśli tak, to jak należało ustalić przeciętny miesięczny wymiar czasu pracy tego pracownika w grudniu 2020 r.?

Zgodnie z art. 5 pkt 3 ustawy o rehabilitacji, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o częściowej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej, oraz celowości przekwalifikowania, o którym mowa w art. 119 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej, jest traktowane na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności. Orzeczenie to jest podstawą do skorzystania przez pracodawcę z dofinansowania do wynagrodzenia pracownika. Należy mieć przy tym na uwadze, iż w przypadku zatrudnienia u pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, warunkiem otrzymania dofinansowania jest wykazanie efektu zachęty. Zakładając, że efekt zachęty wystąpił, pracodawca z pytania ma prawo do dofinansowania wynagrodzenia pracownika z ustalonym prawem do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Na temat ustalania efektu zachęty pisaliśmy m.in. w UiPP nr 1/2020, str. 53.

Odpowiadając na drugie pytanie wyjaśniamy, że przeciętny miesięczny wymiar czasu pracy wykazywany w informacji INF-D-P za grudzień 2020 r. należy ustalić w następujący sposób: 1 etat x 18 dni : 31 dni = 0,581 etatu. Zaokrąglenia dokonuje się zgodnie z zasadą w dół, jeżeli pierwsza odrzucona cyfra należy do przedziału od 0 do 4 albo w górę, jeżeli pierwsza odrzucona cyfra należy do przedziału od 5 do 9.

4) Czy za grudzień 2020 r. pracodawcy przysługiwała pełna kwota miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia należnego za ten miesiąc?

Nie. Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, zaliczonego do lekkiego stopnia niepełnosprawności wynosi 450 zł (art. 26a ust. 1 pkt 3 ustawy o rehabilitacji). Jeśli jest to osoba, w odniesieniu do której orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidoma, to zwiększa się je o kwotę 600 zł i wynosi ono 1.050 zł (art. 26a ust. 1b pkt 3 ustawy o rehabilitacji).

Podane wyżej kwoty miesięcznego dofinansowania dotyczą pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały miesiąc. Przeciętny miesięczny wymiar czasu pracy pracownika z pytania w grudniu 2020 r. wyniósł 0,581, a tym samym miesięczne dofinansowanie na tego pracownika do wynagrodzenia za grudzień 2020 r. wynosi 261,45 zł (450 zł x 0,581 etatu), a jeśli legitymuje się on schorzeniem szczególnym 610,05 zł (1.050 zł x 0,581 etatu).

Kwota miesięcznego dofinansowania w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą nie może przekraczać 75% kosztów płacy (art. 26a ust. 4 ustawy o rehabilitacji). Do kosztów płacy zalicza się wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Solidarnościowy (art. 2 pkt 4a ustawy o rehabilitacji).

5) Jakie składniki wynagrodzenia zalicza się do kosztów płacy?

W kosztach płacy uwzględnia się wynagrodzenia: za pracę, urlopowe, za dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a także chorobowe. Ponadto w ich skład wchodzą: nagrody i premie, prowizja, dodatek za pracę w porze nocnej, dodatki za godziny nadliczbowe, dodatek funkcyjny, dodatek brygadzistowski, dodatek stażowy, dodatek wyrównawczy, dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Do kosztów płacy nie wlicza się natomiast wszystkich zasiłków, w tym zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, ekwiwalentów, w tym za urlop wypoczynkowy lub pranie odzieży, innych dodatków o świadczeniowym charakterze, odpraw, nagród jubileuszowych, zapomóg.